Dziedziniec Bramantego

(Chiostro del Bramante
  Arco della Pace, 5)

Chiostro del Bramante

Chiostro - Dziedziniec Bramantego, zbudowany w latach 1500-1504, jest jedną z kluczowych budowli okresu renesansu. Stanowi część dawnego kompleksu klasztornego przylegającego do kościoła Santa Maria della Pace. Autorem dziedzińca był Donato Bramante (1440-1515), przyszły architekt papieża Juliusza II, pierwszy budowniczy nowej Bazyliki św. Piotra. Przybyły z Lombardii architekt, zafascynowany zabytkami starożytnego Rzymu, zaprojektował dziedziniec według kanonów architektury klasycznej.

Język Bramantego jest prosty, prawie ascetyczny, wydaje się oczywisty. Nie przypadkiem dziedziniec nazwano jajem Kolumba w architekturze. Dla Bramantego będzie on punktem wyjścia do konstrukcji, jakie później wzniesie w pałacach papieskich na Watykanie.
Dziedziniec ma plan kwadratu. Jest otoczony dwupoziomowym portykiem. Poziom niższy stanowi 16 łuków opartych na ozdobionych jońskimi pilastrami filarach. Tworzą one serię sklepień krzyżowych. Ściany portyku w lunetach ozdabiają freski przedstawiające historie maryjne. Na górnym poziomie, którego wysokość, zgodnie z regułami Witruwiusza, zmniejsza się o 1/4, znajdujemy filary ozdobione pilastrami kompozytowymi, a pomiędzy nimi, ponad dolnymi łukami kolumny w tym samym stylu. Do bazy każdego z filarów przylegają marmurowe siedzenia. Portyk obiega napis upamiętniający neapolitańskiego kardynała Oliviero Carafa, który w 1500 roku zlecił Bramantemu przebudowę konwentu. Napis głosi: "DEO OPT MAX ET DIVE MARIE VIRGINI GLORIOSE DEIPARE CANONICIS QZ REGULARIBUS CONGREGATIONIS LATERANENSIS OLIVERIUS CARRAPHA EPS HOSTIENSIS CARD NEAPOLITAN PIE A FUNDAMENTIS EREXIT ANNO SALVATIS CRISTIANE MDIIII" - "Bogu najlepszemu i największemu i boskiej Maryi Dziewicy biskup Ostii, kardynał Neapolu Olivier Carafa bogobojnie wzniósł od podstaw dla zakonu Kanoników Regularnych Laterańskich w roku 1504 chrześcijańskiego zbawienia".
Kanonicy laterańscy utracili konwent w czasie inwazji napoleońskiej. Później służył on jako seminarium, jako budynek uniwersytecki, aż wreszcie jako szkoła.
Gruntownie odrestaurowany w początkach XXI wieku Chiostro jest dzisiaj własnością miasta. Trzy piętra dawnego konwentu - około 1300 m² powierzchni - wykorzystuje się jako miejsce, gdzie organizowane są periodyczne wystawy, sam dziedziniec zaś służy jako scena koncertowa.
Na górnym poziomie dziedzińca znajduje się kawiarnia, z której można zajrzeć do kościoła S. M. della Pace, by popatrzeć na słynne Sybille Rafaela.