Pałac Kancelarii

Pałac Kancelarii, dziedziniec

(Palazzo della Cancelleria
  Piazza della Cancelleria)

Pałac Kancelarii jest pierwszym w pełni renesansowym pałacem w Rzymie. Został zbudowany pod koniec XV wieku przez bratanka papieża Sykstusa IV Raffaele Riario dzięki hazardowej wygranej u innego papieskiego bratanka. Heraldyczne rozety kardynała Riario licznie powtarzają się w dekoracjach pałacu.
Na początku XVI wieku papież Leon X Medici, chcąc ukarać wrogą Medyceuszom rodzinę Riario, zarekwirował pałac i ustanowił go siedzibą papieskich kancelarii. Odtąd, z przerwami w XIX i XX wieku, był on własnością Stolicy Apostolskiej. Dziś gości urzędy Kurii Rzymskiej - Trybunał Roty oraz Penitencjarię i Sygnaturę Papieską.

Pałac wznosi się w miejscu, gdzie w starożytności znajdowała się wczesnochrześcijańska bazylika, mitreum i nekropolia. Do jego budowy użyto materiałów pochodzących z Koloseum, pobliskiego Teatru Pompejusza i innych antycznych budowli, które nie tylko dostarczyły trawertynów i granitów, ale były również inspiracją dla renesansowych architektów. Przypisywany Bramantemu dziedziniec uderzająco przypomina elewację Koloseum. Okala go trzykondygnacyjny portyk z pełnych łuków opartych na granitowych kolumnach, zwieńczony, jak w Koloseum, ścianą podzieloną oknami i pilastrami. Nie rozmaitość form, a właściwa dla renesansu szlachetna prostota i idealna proporcja stanowią dziedziniec jednym z najpiękniejszych w mieście.
Podobny efekt niewzruszonej równowagi i harmonii wywołuje również trzykondygnacyjna, ozdobiona rustyką fasada. Architekt, o którego tożsamości wciąż się dyskutuje, poprzecinał fasadę wertykalnymi pilastrami, horyzontalnymi gzymsami, różnej wielkości oknami, tuszując w ten sposób jej niezwykłą szerokość. Prawa część fasady kryje kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca in Damaso wzniesiony wraz z pałacem na miejscu bazyliki z IV wieku.

Jedna z reprezentacyjnych sal pałacu to Sala 100 dni. Tak nazwana, ponieważ Vasari, autor fresków przedstawiających historie z życia papieża Pawła III, udekorował ją w sto dni. Anegdota głosi, że chełpił się tym przed Michałem Aniołem, który skwitował go słowami: "To widać!"

Pałac gości również niewielką wystawę multimedialną poświęconą realizacjom projektów i wynalazków Leonarda da Vinci - "Le Grandi Macchine".